مقالات

انواع پمپ با جابجایی مثبت

آشنایی با انواع پمپ های با جابجایی مثبت

پمپ های با جابجایی مثبت را می توان در سه دسته اصلی زیر طبقه بندی نمود:

  • پمپ های چرخدنده ای
  • پمپ های پره ای             
  • پمپ های پیستونی

پمپ های زیر مجموعه هر کدام از این دسته ها، در انواع متنوعی طراحی می شوند. برای مثال پمپ های پره ای و پیستونی می توانند به صورت جابجایی ثابت یا متغیر باشند. در یک پمپ با جابجایی ثابت در هر دور چرخش محور، میزان سیال پمپ شده ثابت است در حالی که در پمپ های با جابجایی متغیر به دلیل تغییر در ارتباط بین اجزای پمپ، این مقدار قابل کم یا زیاد شدن است.

در هر صورت باید توجه داشت که پمپ، فشار ایجاد نمی نماید بلکه جریان تولید می کند. به عبارت بهتر در یک سیستم هیدرولیک، فشار بیانگر میزان مقاومت ایجاد شده در مقابل خروجی پمپ است. برای مثال اگر خروجی یک پمپ با جابجایی مثبت به اتمسفر باز باشد، علیرغم برقراری جریان سیال، به دلیل عدم وجود مقاومت در مقابل جریان، در خروجی فشاری بالاتر از فشار اتمسفر وجود نخواهد داشت.

در مقابل در صورتی که خروجی پمپ به طور کامل بسته باشد، به دلیل عدم وجود فضا برای حرکت سیال در تئوری مقاومت بی نهایتی در مقابل جریان ایجاد می شود. بنابراین به منظور حفاظت از اجزاء سیستم هیدرولیک، استفاده از شیر اطمینان ضروری است. شیر اطمینان با رسیدن فشار سیستم به میزانی که از قبل تنظیم می شود، مسیر عبور جریان به مخزن را باز نموده و حداکثر سطح فشار در مدار را محدود می نماید.

در مجموع می توان دریافت که جریان خروجی پمپ جابجایی مثبت (صرف نظر از نشتی های جزئی داخلی پمپ) ثابت بوده و به فشار سیستم بستگی ندارد. در نتیجه، چنانچه فضایی برای حرکت سیال وجود نداشته باشد (از جمله در زمان مسدود بودن شیر یا رسیدن عملگر به انتهای کورس) و یا در صورت افزایش بیش از حد بار مقاوم، به منظور مراقبت از پمپ های جابجایی مثبت در برابر فشار اضافی، از شیر کنترل فشار (شیر اطمینان) استفاده می شود.

پمپ های جابجایی مثبت بر اساس نوع حرکت اجزاء داخلی شان (چرخشی یا رفت و برگشتی) تقسیم بندی شده و در طیف وسیعی از طراحی ها عرضه می شوند. در ادامه انواع پمپ های جابجایی مثبت در دسته های انواع پمپ های دنده ای، پره ای و پیستونی به شرح زیر عرضه می شوند:

پمپ های چرخ دنده ای
(جابجایی ثابت)

پمپ های چرخدنده خارجی
پمپ های چرخدنده داخلی
پمپ های گوشواره ای
پمپ های پیچی
پمپ های ژیروتور

پمپ های پره ای

پمپ های پره ای نامتعادل
(جابجایی ثابت یا متغیر)
پمپ های پره ای متعادل
(فقط جابجایی ثابت)

پمپ های پیستونی

(جابجایی ثابت یا متغیر)

پمپ های پیستونی محوری
پمپ های پیستونی شعاعی

برخی از پمپ های جابجایی متغیر مجهز به سیستم جبران کننده فشار هستند. طراحی این نوع پمپ ها به صورتی است که با افزایش فشار سیستم، جریان خروجی کاهش می یابد. تا اینکه در نهایت در سطح فشار تعیین شده، جریان سیال به صفر می رسد.

پمپ پره ای نامتعادل (مجهز به سیستم جبران کننده فشار) نمونه ای از این دست می باشد. معمولا در مدارهایی که از پمپ های با جابجایی متغیر مجهز به سیستم جبران کننده فشار استفاده می شود نیازی به شیر اطمینان نیست.

نوشته های مرتبط